Bilgisayarda oyun oynayanlar bilir, çoğu oyunda " god mode- tanrı konumu" denen bir şey vardır. Güçleriniz yetenekleriniz sınırsız hale gelir. Bu arada konumla alakası yok ama google arama sayfasına god mode yazınca öğrendiğim bir şey, WIN 7 sisteminde de god mode denen bir şey varmış. Ben denedim süper pratik bir şey. Neyse konuya geri zıplarsam eğer, nedir bu tanrı konumu?
Güçlerinizin sınırsız olduğunu düşünün. Öyle ki çalışma masanızda otururken insanların hayatlarını etkileyebildiğinizi. Müdahili olmadığınız hayatların, hiç tanımadığınız insanların hayatları üzerinde sınırsız yetkiniz olduğunu düşünün. Parmağınızın bir hareketiyle bir anneyi bebeğinden ayırabildiğinizi mesela. Ya da o bakan adamın yan bakışı hoşunuza gitmediği için onu bir anda yok edebildiğinizi. Oraya diktikleri bina manzaranızı kapadığı için binayı yok ettiğinizi. Sırf o anda canınız istedi diye iki ülkeyi birbirine düşürüp savaşmalarına sebep olduğunuzu. Sarı ten rengini sevmediğiniz için bir ulusu bir ırkı tümüyle hiç var olmamış gibi yok edebileceğinizi. Ya da atom bombası gibi bir silahı yaratıp kullanabilmiş bir ulusun kötücül gücünü engellemek için yüz yıllar öncesindeki teknolojik keşifleri ortadan yok ettiğinizi.
Ya da hadi olumlu düşünmeye çalışalım. Parasızlıktan çocuklarına kitap alamayan bir ailenin kapısına bir kamyon kitap indirdiğinizi düşünün. Veya çalıştığı halde istediği okulu kazanamamış öğrencinin ÖSYM kağıdında iki kalem oynattığınızı. Bitmek bilmez savaşlarıyla topraklarını kan gölüne döndüren ulusları dünyanın apayrı coğrafyalarına uçurduğunuzu. Kendisi için aşkından ölüp biten delikanlının farkında bile olmayan genç kızın kalbine bir Eros oku yolladığınızı. Belki de eşini ve çocuklarını döven adamı yolda bir kaç bıçkınla karşılaştırıp bir ton sopa yedirdiğinizi ve bıçkınların dayak öyle değil böyle atılır demesini sağladığınızı.
Tanrı konumundaysanız yapabileceklerinizin iyi veya kötü olması kişiliğinizle bağlantılı demek ki. İyi bir insansanız iyi şeylere, kötüyseniz kötülüğe harcanıyor bu güç. Ha arada sadece psikopatlığından kötülüğe fazla bakmış insanlar bu konuma gelirse de dünya insanlık falan biter kısa yoldan hepimiz kurtuluruz sanırım.
Bu kadar fantastik olmasa da god mode olan insanlar var bu dünyada. Oturdukları yerde başka insanların hayatlarının seyri hakkında karar verme yetkisi verilmiş sıradan insanlar. İyi ya da kötü diye belli bir niyete odaklanmayan insanlar, belki sadece kanun ve kural çerçevesinde işlerini yaptıklarına inanan insanlar. Acile gelen hangi hastaya daha önce bakacağına karar veren doktor. Toplu işten çıkarmalara karar vermek durumunda olan personel müdürleri, yani kimin ailesini geçindireceğine kimin geçindiremeyeceğine karar veriyor. Kardan buzdan donmuş yolları tuzlamaya çıktığında hangi yola önce tuz dökeceğine karar veren belediye işçisi. Uzun yolda trafikte yanlış sollama yapan kişi. Örnekler artabilir, ama bu sıradan kişilerin gündelik işlerinde aldıkları her kararın iki türlü sonucu olacaktır. Doktor geç baktığı hastanın ölümüne sebep olabilecekken belediye işçisi daha geç tuzladığı yolda bir zincirleme kazaya neden olabilecektir. Yanlış sollama yapansa şanslıysa sadece kendi ölümüne, şansı yoksa da zincirleme bir kaza ve çoklu ölümlere.
Ne acı bir şey ama değil mi; hiç görmediğiniz, yüzüne bakmadığınız, nasıl biridir onu bile bilmediğiniz insanların hayat seyrini etkileyebilen kararlar alma yetkisinde olmanız. İyi ki böyle bir işim yok, sanırım altında kalırdım bu işin getirdiği yükün. Benim hayatıma tanrı konumunda müdahale edebilen tüm insanların da allah belasını versin.
Güçlerinizin sınırsız olduğunu düşünün. Öyle ki çalışma masanızda otururken insanların hayatlarını etkileyebildiğinizi. Müdahili olmadığınız hayatların, hiç tanımadığınız insanların hayatları üzerinde sınırsız yetkiniz olduğunu düşünün. Parmağınızın bir hareketiyle bir anneyi bebeğinden ayırabildiğinizi mesela. Ya da o bakan adamın yan bakışı hoşunuza gitmediği için onu bir anda yok edebildiğinizi. Oraya diktikleri bina manzaranızı kapadığı için binayı yok ettiğinizi. Sırf o anda canınız istedi diye iki ülkeyi birbirine düşürüp savaşmalarına sebep olduğunuzu. Sarı ten rengini sevmediğiniz için bir ulusu bir ırkı tümüyle hiç var olmamış gibi yok edebileceğinizi. Ya da atom bombası gibi bir silahı yaratıp kullanabilmiş bir ulusun kötücül gücünü engellemek için yüz yıllar öncesindeki teknolojik keşifleri ortadan yok ettiğinizi.
Ya da hadi olumlu düşünmeye çalışalım. Parasızlıktan çocuklarına kitap alamayan bir ailenin kapısına bir kamyon kitap indirdiğinizi düşünün. Veya çalıştığı halde istediği okulu kazanamamış öğrencinin ÖSYM kağıdında iki kalem oynattığınızı. Bitmek bilmez savaşlarıyla topraklarını kan gölüne döndüren ulusları dünyanın apayrı coğrafyalarına uçurduğunuzu. Kendisi için aşkından ölüp biten delikanlının farkında bile olmayan genç kızın kalbine bir Eros oku yolladığınızı. Belki de eşini ve çocuklarını döven adamı yolda bir kaç bıçkınla karşılaştırıp bir ton sopa yedirdiğinizi ve bıçkınların dayak öyle değil böyle atılır demesini sağladığınızı.
Tanrı konumundaysanız yapabileceklerinizin iyi veya kötü olması kişiliğinizle bağlantılı demek ki. İyi bir insansanız iyi şeylere, kötüyseniz kötülüğe harcanıyor bu güç. Ha arada sadece psikopatlığından kötülüğe fazla bakmış insanlar bu konuma gelirse de dünya insanlık falan biter kısa yoldan hepimiz kurtuluruz sanırım.
Bu kadar fantastik olmasa da god mode olan insanlar var bu dünyada. Oturdukları yerde başka insanların hayatlarının seyri hakkında karar verme yetkisi verilmiş sıradan insanlar. İyi ya da kötü diye belli bir niyete odaklanmayan insanlar, belki sadece kanun ve kural çerçevesinde işlerini yaptıklarına inanan insanlar. Acile gelen hangi hastaya daha önce bakacağına karar veren doktor. Toplu işten çıkarmalara karar vermek durumunda olan personel müdürleri, yani kimin ailesini geçindireceğine kimin geçindiremeyeceğine karar veriyor. Kardan buzdan donmuş yolları tuzlamaya çıktığında hangi yola önce tuz dökeceğine karar veren belediye işçisi. Uzun yolda trafikte yanlış sollama yapan kişi. Örnekler artabilir, ama bu sıradan kişilerin gündelik işlerinde aldıkları her kararın iki türlü sonucu olacaktır. Doktor geç baktığı hastanın ölümüne sebep olabilecekken belediye işçisi daha geç tuzladığı yolda bir zincirleme kazaya neden olabilecektir. Yanlış sollama yapansa şanslıysa sadece kendi ölümüne, şansı yoksa da zincirleme bir kaza ve çoklu ölümlere.
Ne acı bir şey ama değil mi; hiç görmediğiniz, yüzüne bakmadığınız, nasıl biridir onu bile bilmediğiniz insanların hayat seyrini etkileyebilen kararlar alma yetkisinde olmanız. İyi ki böyle bir işim yok, sanırım altında kalırdım bu işin getirdiği yükün. Benim hayatıma tanrı konumunda müdahale edebilen tüm insanların da allah belasını versin.
.jpg)
.jpg)
Biraz küçültelim. Somut örnek benden. Çok büyük bir acının ardından, gündelik yaşama dönmeye çalışırken banka yolunda minibüste genç, benim o yaşlardaki halime benzeyen kara gözlü 13-14 yaşlarında bir kızın (kendisine nasıl duygularla bakıyorsam)bembeyaz dişleri, göz bebeklerinin içi ve tüm yüreğiyle yolladığı hayat dolu gülücük, yaşama dönüş yolunda isteksiz ağır yürürken beni depara kaldırmıştı. Senin tanıma uyar mı bilmem.
Ben de Asuman'la aynı şekilde düşünüyorum. Aslında senin o "God Mod" dediğin mod hepimizde var. Hepimiz, hergün başka insanların hayatlarını iyi ya da kötü, küçük ya da büyük etkiliyor, değiştiriyoruz. Bunu bazen bilinçli yapıyoruz bazen de farkında olmadan. Örneğin senden alışveriş yapan insana ters bir cevap vererek belki de zincirleme bir reaksiyon başlatıyorsun. Sen onu terslediğin için o iş yerine gidince sekreteri haşlıyor, sekreter üzüldüğü için dikkati dağılıyor ve bir randevuyu atlıyor, o randevuya çok bel bağlayan başka bir adamın bütün beklentileri altüst oluyor, o gün için planladığı bir ödemeyi yapamıyor örneğin, o ödemeyi almazsa ev kirasını ödeyemeyecek olan adam da öfkeyle sigara aldığı satıcı ile tartışıyor...
Bu böyle uzar gider. Başrolünde Kevin Spacey'in oynadığı bir film vardı bu etkiyi anlatan "Bir İyilik Yap" gibi bir adı vardı. O nedenle ben tanıyım tanımıyım herkese ama herkese gülümseyerek söylerim ne söyleyeceksem.
Sevgili Asuman ve Daphne,
Sizler god-modun iyi yanlarını görmüşdünüz. Ama ben sadece şunu düşünmüştüm yazarken ki yazının son cümlesinde de sıkı sıkı üzerine basmıştım.
Sigara yasağına rağmen arabasında içen taksi şoförleri.
Bankacı olup da işini savsaklayan ve benim işimi etkileyen salak bankacı insanlar.( elbet bana bir şey satmaya geleceksiniz).
Vergi dairesinde çalışmak yerine örgü ören kadın.
Hastaneye gittiğinizde yorgun ve tükenmiş ama artık işini yapamaz konuma gelmiş doktor ve onu o hale getiren sistem insanları.
Görevi her çocuğu kapısının önünde bırakmak olduğu halde bunu yapmayan servis şoförleri.
Ne bileyim daha çok örnekleyebilirim. hepsi god-moda girip benim hayatımı etkileyebiliyorlar işte.
Yazının son cümlesi buraya yine...